در دوره بلوغ چگونه بایستی صداسازی کرد؟
در دوره بلوغ به چند نکته مهم بایستی توجه کرد:
اول این که در دوره ی بلوغ اندام ها و عضلات بدن رشد کرده و با ترشح هورمون های گوناگون، فرم کلی بدن انسان و ماهیچه هایی مانند تارهای صوتی تغییر می کنند. در این دوره هورمون تستوسترون که بیشترین ترشح را برای اعمال تغییرات در بدن در دوره بلوغ دارد تاثیرات خود را بر روی حنجره نیز اعمال می کند.
حنجره بالاتر از نای قرار دارد و به طور طبیعی ۵ سانتی متر است و تارهای صوتی در امتداد آن قرار دارند. هر چقدر که فرکانس یا بسامد یا طول موج تارهای صوتی کمتر باشد صدا به اصطلاح زیرتر است و هر چه طول موج تارهای صوتی بیشتر باشد صدا بم تر خواهد شد؛ برای تقریب به ذهن، سیم های یک ساز مثلا گیتار را در نظرتان بیاورید که اگر یک سیم نازک از سیم های گیتار را به صدا در بیاوریم، صدایی که خواهیم شنید یک صدای به اصطلاح زیر خواهد بود و اگر در همین گیتار، به یک سیم ضخیم ضربه بزنیم صدای بم تری به گوش مان خواهد رسید. درباره ی حنجره نیز همین گونه است. پیش از بلوغ، به علت اینکه حنجره کوچک تر و تارهای صوتی نیز نازک تر بوده اند، صدای پسران با صدای دختران تفاوت …
یکی دیگر از نشانه های بزرگ شدن حنجره این است که غالبا خرخره یا سیبک (برآمدگی زیر فک – جلوی گلو) در پسران و مردان بزرگ تر از دختران و زنان است. عضله حنجره در دوره ی بلوغ برای دختران نیز دچار تغییرات می شود اما این تغییرات به گستردگی آنچه که برای پسران رخ می دهد نیست. دقت کنید که هر چه سیبک گلو پائین تر باشد صدا بم تر است و هر چه بالاتر باشد صدا زیر خواهد بود.
اصرار به خواندن های مداوم و سنگین در دوره ی بلوغ که حنجره را خسته و تارهای صوتی را خشن کند به علت تغییرات گسترده ای که در حال رخ دادن است و تقریبا به طور مفصل درباره ی آن صحبت کردم، باعث اختلال در تغییر تارهای صوتی خواهد شد و حتی ممکن است حنجره دچار خونریزی یا آسیب های جبران ناپذیر بشود. توجه کنید که بیماریهای حنجره معمولا یک باره خودشان را نشان نمی دهند و حتی ممکن است چند سال پس از پایان دوره ی بلوغ با یک اتفاق متوجه آسیب جدی که به حنجره و تارهای صوتی تان وارد آمده است بشوید. پس در دوره ی بلوغ از هر نوع خواندن سنگین و خسته کننده (مثلا خواندن به صورت اُپرایی) به شدت دوری و اجتناب کنید. هرگز در دوره ی بلوغ به فکر اجراهای خارق العاده و بی نظیر نباشید. با یک بررسی کوتاه متوجه خواهید شد همه ی کسانی که در دوره ی بلوغ و حتی خردسالی با فشار بیش از اندازه به حنجره و تارهای صوتی شان، آثار کم نظیر تلاوت قرآن اساتید بزرگ مصری را تقلید کرده اند و لابد دیگران هم سرمست شده اند که مثلا مصطفی اسماعیلی دیگر در عرصه تلاوت ظهور کرد، پس از طی دوره ی بلوغ فروغ چندانی در امر تلاوت قرآن نداشته اند. دلیلش هم یک چیز بیشتر نیست! توانایی و قابلیت حنجره با کارهای ملال آور و به شدت آسیب زا در دوره ی پیش از بلوغ و در هنگام بلوغ به شدت مورد تهدید و آسیب قرار گرفته است. تا برطرف شدن این تهدیدها و آسیب ها، سال ها بایستی صبر کرد!
پس از طی شدن دوره بلوغ، ارتفاع صدای پسران حداقل یک اکتاو کامل و صدای دختران حداقل نیم اکتاو کامل کاهش پیدا می کند. بنابراین اگر به تازگی دوره بلوغ را طی کرده اید یا در همین سنی که هستید بارها برایتان سؤال شده است که چرا پیش از دوره بلوغ ارتفاع صدای بیشتری داشتید و نت های بالاتری را می توانستید بخوانید اما اکنون پس از دوره بلوغ، بسیار کمتر از آنچه که پیش از آن بودید توانایی خواندن دارید دلیلش فقط همین است که اندازه و طول تارهای صوتی شما دچار دگرگونی شده و جنس صدای شما تغییر کرده است. اما دقّت کنید! گفتیم تغییر کرده است نگفتیم ساخته شده است! برخی از عزیزان تصور می کنند که پس از دوره بلوغ، حنجره و تارهای صوتی آن ها به طور خودکار روند صعودی پختگی و تکامل را طی می کند و مثلا تا سن ۳۰ سالگی بدون هیچ زحمت و تلاشی آن ها یک صدای کامل خواهند داشت؛ اما همان طور که پیش از این گفتیم، این چنین تصوری به شدّت نادرست و غیرواقعی است.
د: نکته ی پایانی این است که حالا که در دوره ی بلوغ نمی توان از ظرفیت حنجره استفاده ی کامل کرد، برای اینکه در این دوره حنجره ی استراحت مطلق هم نداشته باشد چه کارهایی بایستی انجام داد؟ آیا در دوره ی بلوغ هم می شود صداسازی انجام داد؟
پاسخ سؤال اول: در این دوره اگر قاری قرآن هستید، اگر سرود می خوانید، اگر عضو گروه تواشیح هستید، اگر مداح هستید و اگر به طور کلی خواننده هستید حداکثر از یک اکتاو از صدا و حنجره تان استفاده کنید. مثلا اگر در تلاوت قرآن یک فراز با گام بالا وجود دارد، شما آن فراز را با یک اکتاو پائین تر بخوانید. صبر داشته باشید! چرا که قرار نیست شما همیشه همین طوری بخوانید؛ با طی شدن دوره بلوغ، دوباره می توانید بهتر از گذشته هر آنچه که از هنر در چنته دارید را اجرا و ارائه کنید. از خواندن های ناگهانی یا به قول معروف یک دفعه زیر آواز زدن هم به شدت بپرهیزید!
پاسخ سؤال دوم: بله به راحتی می شود تمرینات #صداسازی را در دوره #بلوغ هم انجام داد اما بشرطها و شروطها! شرط انجام صداسازی در دوره بلوغ نیز این است که تمرینات را با #فاصلهیزمانی بیشتری از همدیگر انجام بدهید. یعنی اینکه اگر در شرایط عادی، یک نفر میان دو تمرین متفاوت مثلا #تنفس_دیافراگمی دو روز فاصله می گذارد، شما بیش از دو روز و حداکثر چهار روز فاصله بگذارید تا فشاری روی حنجره و تارهای صوتی پدید نیاید.